ప్రతి సంవత్సరం ఆదాయపన్ను రిటర్న్ (ITR filing) ఫైల్ చేయడం భారతీయ పౌరులందరికీ తప్పనిసరి బాధ్యత. ఇది కేవలం చట్టపరమైన కర్తవ్యమే కాకుండా, రీఫండ్‌లు త్వరగా పొందడంలో, శుభ్రమైన ఫైనాన్షియల్ రికార్డ్స్ ఉంచుకోవడంలో మరియు జరిమానాలు లేదా నోటీసుల నుంచి తప్పించుకోవడంలో కూడా సహాయపడుతుంది. అందుకే ప్రతి సంవత్సరం చివరి తేదీ దగ్గరపడుతున్నప్పుడు పన్ను చెల్లింపుదారులు గమనించే ప్రధాన ప్రశ్న – “డ్యూ డేట్ పొడిగిస్తారా లేదా?” (ITR date extension)
2024–25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి (అసెస్‌మెంట్ ఇయర్ 2025–26) మొదటగా ప్రభుత్వం 2025 జూలై 31ని ITR ఫైలింగ్ చివరి తేదీగా నిర్ణయించింది. కానీ తర్వాత దాన్ని 2025 సెప్టెంబర్ 15 వరకు పొడిగించారు. ఈ పొడిగింపు కొంత ఉపశమనం ఇచ్చినా, ఇంకా చాలా మంది మరోసారి గడువు పెంచాలని కోరుతున్నారు.
ఎందుకు మరోసారి పొడిగింపు కోరుతున్నారు?
- పోర్టల్ సమస్యలు
- ఆదాయపన్ను ఇ-ఫైలింగ్ పోర్టల్‌లో లాగిన్ సమస్యలు, స్లో రిస్పాన్స్, AIS లేదా Form 26AS లో డేటా మిస్‌మ్యాచ్ వంటి సమస్యలు తరచూ ఎదురవుతున్నాయి. వీటివల్ల చాలా మంది తమ రిటర్న్‌ను పూర్తి చేయలేక ఇబ్బంది పడుతున్నారు.
- ఫారమ్‌లు ఆలస్యంగా విడుదల కావడం
- అన్ని ITR ఫారమ్‌లు ఒకేసారి అందుబాటులోకి రావు. కొన్ని ఫారమ్‌లు ఆలస్యంగా విడుదల కావడం వల్ల సమయానికి ఫైలింగ్ చేయడం కష్టమైంది.
- అత్యధిక కాంప్లయెన్స్ ప్రెజర్
- GST రిటర్న్లు, ఆడిట్ రిపోర్టులు, కంపెనీ లా కంప్లయెన్స్ – ఇవన్నీ ఒకే సమయంలో రావడం వల్ల అకౌంటెంట్లు, బిజినెస్ యజమానులు బిజీ అయిపోయారు.
- ప్రాంతీయ సమస్యలు
- కొన్ని రాష్ట్రాల్లో వర్షాలు, వరదలు, నెట్‌వర్క్ సమస్యలు కారణంగా డాక్యుమెంట్స్ సేకరించడంలో ఆలస్యం అవుతోంది.
సెప్టెంబర్ 15 తర్వాత ఫైల్ చేయకపోతే ఏమవుతుంది?
- జరిమానా: 234F సెక్షన్ ప్రకారం ₹5,000 వరకు జరిమానా పడుతుంది. (ఆదాయం ₹5 లక్షల కంటే తక్కువైతే జరిమానా తక్కువ).
- ఇంటరెస్ట్: ఆలస్యం వల్ల 234A వంటి సెక్షన్‌ల కింద వడ్డీ చెల్లించాల్సి ఉంటుంది.
- రిఫండ్ ఆలస్యం: ఆలస్యంగా ఫైల్ చేస్తే, రీఫండ్ ప్రాసెస్ కూడా ఆలస్యం అవుతుంది.
- ప్రయోజనాల కోల్పోవడం: లాస్ క్యారీ ఫార్వర్డ్ లేదా ట్యాక్స్ రీజీమ్ మార్చే అవకాశం లేకపోవచ్చు.
మరోసారి పొడిగింపు వస్తుందా?
ప్రస్తుతం ప్రభుత్వం సెప్టెంబర్ 15, 2025 తర్వాత మరో పొడిగింపుపై అధికారిక ప్రకటన చేయలేదు. కానీ పన్ను నిపుణులు, బిజినెస్ అసోసియేషన్లు, రాజకీయ నాయకులు కూడా డిమాండ్ చేస్తున్నందున, మరో అవకాశం రావచ్చని చాలామంది భావిస్తున్నారు. అయితే అనధికారిక వార్తల మీద ఆధారపడటం రిస్క్.
పన్ను చెల్లింపుదారులకు సూచనలు
- చివరి రోజు వరకు వేచి చూడకుండా ముందుగానే ఫైల్ చేయండి.
- AIS, Form 26AS లలో డేటా కరెక్ట్‌గా ఉందో లేదో చెక్ చేసుకోండి.
- అవసరమైన డాక్యుమెంట్స్ – సాలరీ స్లిప్స్, బ్యాంక్ స్టేట్మెంట్స్, ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ ప్రూఫ్స్ – ముందుగానే సిద్ధం చేసుకోండి.
- అవసరమైతే ట్యాక్స్ కన్సల్టెంట్ సాయం తీసుకోండి.
ముగింపు
2025 ITR ఫైలింగ్ సీజన్‌లో మళ్లీ ఒకసారి గడువు పొడిగింపు (ITR date extension) చర్చనీయాంశమైంది. ప్రభుత్వం ఇప్పటికే ఒకసారి – జూలై 31 నుంచి సెప్టెంబర్ 15 వరకు – డ్యూ డేట్ పొడిగించింది. కానీ ఇప్పుడు మరోసారి పొడిగిస్తారా అనే ప్రశ్న ఇంకా ఓపెన్‌లోనే ఉంది.
అయినా పన్ను చెల్లింపుదారులు చేయాల్సింది స్పష్టంగా ఉంది: పొడిగింపు వస్తుందేమో అని ఎదురుచూడకుండా, సెప్టెంబర్ 15 లోపు ఫైల్ చేయడం మంచిది. దీని వలన జరిమానా తప్పించుకోవచ్చు, రీఫండ్ త్వరగా వస్తుంది, భవిష్యత్తులో unnecessary సమస్యలు రాకుండా ఉంటుంది.
